دستگاه «اکسیژن ساز» بیمارستانی، یکی از مهمترین تجهیزات بیمارستانها، درمانگاهها و کلینیکها بهشمار میآید. دستگاه اکسیژن ساز خانگی عمدتا برای بیماران دارای مشکل تنفسی و ریوی کاربرد دارد. تنوع و کاربرد این دستگاه بسیار متنوع است. این ماده معدنی (زئولیت) که عمدتاً از آلومینوسیلیکات تشکیل شده به عنوان جاذب سطحی کاربرد دارد. علاوه بر کاربرد در پزشکی، در حوزه صنعت نیز از دستگاه تولید اکسیژن رای تهیه ورودی اولیه دستگاه «ازن ساز» استفاده شد. کاربرد دارد؛ و از نوع خانگی آن برای تامین اکسیژن بیماران تنفسی استفاده میشود. برای افزایش کارایی دستگاه، پس از هر 7 الی 8 ساعت استفاده از آن، نیم ساعت دستگاه را خاموش کنید. فلومتر: فلومتر با مقیاسی براساس لیتر بر دقیقه، میزان اکسیژن خروجی از دستگاه را تنظیم مینماید. این دستگاه هوای موجود در محیط خانه را به اکسیژن خالص تبدیل مینماید. این میزان اکسیژنِ مازاد از طریق ریه در پلاسمای خون حل میشود و به بخشهای مختلف بدن میرسد. اکسیژنی که از طریق دستگاه «اکسیژن ساز» تولید میشود، فشاری تا 3 برابر بیشتر نسبت به فشار اتمسفر دارد.
دریچه متحرک: این دریچه درواقع رابط میان کمپرسور هوا و سیلندرهای زئولیت دستگاه میباشد. «اکسیژن ساز»های صنعتی، با پمپی مخصوص هوای محیط را به درون دستگاه کشیده، اکسیژن موجود در آن را جدا میکنند و از این طریق اکسیژن خالص تولید مینمایند. جدا از این موارد، «اکسیژن ساز»ها از نظر کارکرد به دو دسته ممتد (continuous) – که اکسیژن را به طور مداوم و بدون توقف تولید میکند- و «اکسیژن ساز» پالسی (impulse) – که اکسیژن را در بازههای زمانی کوتاه تولید میکند- تقسیم میشوند. علاوه بر این، «اکسیژن ساز»ها را میتوان براساس حجم مخزن آنها به انواع مختلفی تقسیم کرد. مخزن اکسیژن: پس از فرآیند جذب نیتروژن، اکسیژنهای تولیدشده در مخزن اکسیژن ذخیره میگردند. این دستگاه با کمپرسکردن هوای داخل اتاق (متشکل از 78 درصد نیتروژن، 1 درصد آرگون و 21 درصد اکسیژن)، نیتروژن آن را از بین میبرد و میزان اکسیژن آن را تا درجه خلوص 97%، افزایش میدهد. این دستگاه همچنین درزمان قطع برق هشدار میدهد. این دستگاهها از هوای موجود در محیط استفاده میکنند و با اعمال تغییراتی در آن، هوای تازه را به محیط بازمیگردانند. اگر در خانه نشستهاید و به جنگلی پر از هوای خوب فکر میکنید، اگر امکان رفتن و تجربه چنین سفر و تجربهای را در حال حاضر ندارید شاید یک دستگاه اکسیژن ساز بتواند به کمک شما بیاید.
اما مهمترین دستهبندی «اکسیژن ساز»ها، براساس موارد استفاده آنها صورت میگیرد. اما به طور کلی میتوان گفت مهمترین تاثیر آن در تسریع بهبود و بازسازی بافتهای بدن است و از این طریق میتواند جان بسیاری را نجات دهد. اکسیژن سازهای خانگی معمولا از نوع ثابت هستند، اما با استفاده از یک باتری قابل شارژ میتوان آنها را به نوع قابل حمل نیز تبدیل کرد. این دستگاه نسبت به کپسول اکسیژن کارایی بهتری داشته، کمصداست و به شارژ مجدد نیازی ندارد. نوع صنعتی این دستگاه برای تامین اکسیژن مورد نیاز ازن ژنراتور، محیطهای بیمارستانی، استخرهای پرورش ماهی و … دستگاه «اکسیژن ساز» صنعتی در تصفیه آب آشامیدنی، تصفیه آب استخرها، و حوضچههای پرورش ماهی نیز پرکاربرد است. شیوهی عملکرد «اکسیژن ساز»ها، بسیار شبیه به دستگاههای «تهویه مطبوع» است. از دستگاههای تولید اکسیژن بزرگ که در محیطهای صنعتی به کار میرود تا ورژنهای بیمارستانی و البته خانگی. برایناساس، این دستگاهها به سه نوع صنعتی، بیمارستانی و خانگی تقسیم میگردند. نوع خانگی این دستگاه، 80 درصد از نیتروژن موجود در محیط را به 94 درصد اکسیژن خالص تبدیل میکند.
دستگاه «اکسیژن ساز» بیمارستانی دارای قابلیت تنظیم فشار اکسیژن بوده و دارای چراغ هشدار برای افت اکسیژن خالص است. لیوان مرطوبکننده «اکسیژن ساز» را هر هفته تعویض کنید و فیلترها را هفتهای یکبار شستوشو دهید. کمپرسور هوا: هوای محیط پس از عبور از فیلترها به کمپرسور هوا وارد شده و فشرده میگردد. این فیلترها برای جذب آلودگیها، گرد و غبار و باکتریهای موجود در مجله خبری medicsmart محیط کاربرد دارند. این دستگاه با بالابردن درصد خلوص اکسیژن ورودی، کارایی و راندمان دستگاه مولد ازن را افزایش میدهد. سیلندرهای زئولیت: سیلندرهای زئولیت با جذب گاز نیتروژن و انتقال آن از یک ستون به ستون دیگر، گاز اکسیژن را افزایش میدهد و در حقیقت عمل اصلی تغلیظ اکسیژن را رقم میزند. گاز اکسیژن تولیدشده از سیلندرهای زئولیت خارج شده و در مخزن اکسیژن دستگاه ذخیره میگردد. لیوان مرطوب کننده: برای تامین رطوبت اکسیژن تولید شده در بخش خروجی دستگاه از مخزن مرطوب کننده استفاده شده است. دستگاه «اکسیژن ساز» برای تغلیظکردن هوای محیط، از سیلندرهای زئولیت استفاده میکند. در کنار دستگاههای «ازن ژنراتور» و دستگاههای «تهویه مطبوع»، استفاده از «اکسیژن ساز»ها برای تولید و تغلیظ اکسیژن بسیار رایج شده است. دستگاههای کاربردی «اکسیژن ساز»، عمدتا در دو نوع ثابت و متحرک (پرتابل) موجود هستند.